United states of America 1

ایالات متحده آمریکا 

«آمریکا» تغییر مسیری به این صفحه است. برای کاربردهای دیگر آمریکا (ابهام‌زدایی) را ببینید.

ایالات متحدهٔ آمریکا (به انگلیسی: United States of America و به اختصار: USA) کشوری در آمریکای شمالی، و به پایتختی شهر واشنگتن دی‌سی است. آمریکا سومین کشور پرجمعیت و چهارمین کشور پهناور جهان است، و از لحاظ نژادی و گوناگونی مردم، متنوع‌ترین کشور جهان شناخته می‌شود^[۳]. آمریکا با تولید ناخالص داخلی بیش از ۱۳٬۰۰۰ میلیارد دلار در سال و ۱۹٪ قدرت خرید جهان، بزرگترین اقتصاد در میان کشورهای جهان را دارا است.^[۴]

نظام حکومتی آمریکا در چارچوب قانون اساسی، و بر اساس سیستم جمهوری فدرال بنیان نهاده شده‌است. این کشور در سال ۱۷۷۶ میلادی (۱۱۵۵ ه.خ.)، در پی اعلام استقلال و اتحاد ۱۳ مستعمرهٔ سابق بریتانیا شکل گرفت.

کشور آمریکا از شرق با اقیانوس اطلس، در غرب با اقیانوس آرام، از شمال با کشور کانادا، و از جنوب با مکزیک همسایه‌است. این کشور از راه پایگاه دریایی گوانتانامو نیز مرز مشترک اندکی با کوبا دارد. آمریکا همچنین از طریق آلاسکا با روسیه مرز آبی دارد. به علاوه، مجموعه‌ای از جزیره‌ها، ناحیه‌ها، و مناطق متعلق به آمریکا در سراسر جهان پراکنده‌اند.

این کشور با نام‌های دیگری مانند ایالات متحدهٔ امریکا، (اِمریکا یا آمریکا) ایالات متحده، اتازونی (برگرفته از واژهٔ فرانسوی États-Unis، به معنای ایالت‌های متحد)^[۵] و ینگه دنیا^[۶] نیز خوانده می‌شود.

ایالات متحده آمریکا پس از حضور در جنگ جهانی اول و جنگ جهانی دوم، قدرت اثرگذاری خود در جهان را گسترش داد. آمریکا به عضویت دائم شورای امنیت سازمان ملل در آمده‌است و از بنیانگذاران پیمان نظامی ناتو محسوب می‌شود.^[۷] و پس از فروپاشی شوروی و پایان جنگ سرد به عنوان یک ابرقدرت منحصر به فرد درآمد.^[۸] شهروند ایالات متحدهٔ آمریکا را معمولاً «آمریکایی» می‌نامند. 

United States of America ایالات متحده آمریکا
پرچم نشان ملی آمریکا
شعار ملی: ما به خدا ایمان داریم (از ۱۹۶۵ میلادی) قسم ملی: تعهد تابعیت
سرود ملی: پرچم پُرستاره
پایتخت  - مختصات جغرافیایی	واشینگتن دی‌سی ‎ 38°53′ N 77°02′ W
بزرگ‌ترین شهر	نیویورک
زبان رسمی	ندارد (در عمل انگلیسی آمریکایی)
نوع حکومت • رئیس جمهور • معاون رئیس‌جمهور • رئیس مجلس نمایندگان	جمهوری فدرال باراک اوباما (د) جوزف بایدن (د) نانسی پلوسی (د)
استقلال   از بریتانیای کبیر  معاهده پاریس  قانون اساسی فعلی	۴ ژوئیه ۱۷۷۶  ۳ سپتامبر ۱۷۸۳  ۲۱ ژوئن ۱۷۸۸
مساحت  - کل    - آبها (٪)	‪۹٬۸۲۶٬۶۳۰ km² ‫(سوم) ۴٫۸۷
جمعیت  - برآورد ۲۰۰۹  - تراکم جمعیت	‪۳۰۷٬۶۶۰٬۰۰۰ ‫(سوم) ‪۳۱/km² ‫(۱۷۲ام)
تولید ناخالص داخلی (برابری قدرت خرید)  - کل  - سرانه	براورد ۲۰۰۶ ۱۳٫۰۴۹ بیلیون دلار (اول) ۴۳٬۵۵۵ دلار (سوم)
شاخص توسعه انسانی (۲۰۰۷)	۰٫۹۵۶ (سیزدهم[۱]) – بالا
شاخص جینی (۲۰۰۶)	۴۷.۰[۲] (نامعلوم) – بالا
واحد پول	دلار آمریکا ($) (‏USD)
منطقه زمانی  - در تابستان (DST)	CET (UTC-5 ‏تا‎ -10) CEST (UTC-4 ‏تا‎ -10)
کد بین‌المللی خودرو	USA
دامنه اینترنتی	.us .gov .edu .mil .um
پیش‌شماره تلفن	+1

 

جغرافیای طبیعی 

عقاب سرسفید پرنده ملی آمریکا از سال ۱۷۸۲ میلادی

ایالات متحدهٔ آمریکا در نیمکرهٔ غربی زمین، و در شمال قارهٔ آمریکا واقع است. این کشور از ۴۸ ایالت همجوار، و دو ایالت جدا از دیگران (شبه جزیره آلاسکا در شمال شرق قارهٔ آمریکا و مجمع‌الجزایر هاوایی در اقیانوس آرام) تشکیل شده‌است. همچنین، در دو منطقهٔ حوزهٔ دریای کارائیب، و نیز بخش‌هایی از اقیانوس آرام، جزایر کوچک و پراکنده‌ای وجود دارند که قلمرو آمریکا محسوب می‌شوند، ولی به گونه‌ای خودگردان اداره می‌شوند (مانند پورتو ریکو).^[۹]
آلاسکا بزرگترین^[۱۰] و رودآیلند کوچکترین ایالت در آمریکا می‌باشند.^[۱۱]

مقایسه وسعت آلاسکا بزرگترین ایالت آمریکا با وسعت ۴۸ ایالت این کشور (به جز هاوایی و آلاسکا).

قسمتی از رشته کوههای راکی در غرب آمریکا قرار گفته‌است که بزرگترین قله آن در ایالت کلرادو قرار دارد. مرتفع ترین نقطه در آمریکا قله کوه مک کینلی در آلاسکا می‌باشد. رودخانه میسیسیپی بزرگترین و مهمترین رودخانه آمریکای شمالی و چهارمین رودخانه طولانی جهان در آمریکا قرار دارد. این رودخانه که به رودخانه میسوری می‌پیوندد، نقش تجاری و اقتصادی مهمی برای آمریکادارد. قسمتی از آبشار نیاگارا در مرز بین آمریکا و کانادا قرار دارد و ازجاذبه‌های طبیعی توریستی در آمریکا به شمار می‌رود.

وسعت آمریکا 

کوه هود و دریاچه تریلیوم در ایالت ارگن

از نظر کل وسعت آب و خاک، آمریکا بعد از روسیه و کانادا، سومین کشور پهناور جهان است.^[۱۲] به طور تقریبی، کشور آمریکا، شش برابر بزرگ‌تر از ایران، ۲۵ درصد بزرگ‌تر از استرالیا، ۳۵ برابر بزرگ‌تر از انگلستان، ۱۴ برابر بزرگ‌تر از فرانسه، و نصف روسیه است.

همچنین این کشور، کمتر از یک سوم قارهٔ آفریقا، نصف آمریکای جنوبی، اندکی بزرگ‌تر از برزیل، ۳۰۰ برابر بزرگ‌تر از کشور هائیتی، و دو و نیم برابر بزرگ‌تر از مجموع کشورهای اروپای غربی است.

 

 مختصات و موقعیت جغرافیایی آمریکا

نوشتار اصلی: مناطق جغرافیایی و فرهنگی ایالات متحده آمریکا

ایالات متحدهٔ آمریکا از شمال با کشور کانادا، و در جنوب با کشور مکزیک مرز خاکی دارد. این کشور در شمال غرب قارهٔ آمریکا و سواحل آلاسکا نیز با روسیه مرزهای مشترک آبی دارد. ۴۸ ایالت به هم پیوسته که خاک اصلی آمریکا را تشکیل می‌دهند، از شرق و جنوب شرقی به اقیانوس اطلس و خلیج مکزیک، و از غرب به اقیانوس آرام منتهی می‌شوند. ایالت آلاسکا نیز از شمال به اقیانوس منجمد شمالی، از غرب به تنگهٔ برینگ، و از جنوب غربی به اقیانوس آرام ختم می‌شود. مجمع‌الجزایر هاوایی هم در جنوب غرب خاک اصلی آمریکا و در اقیانوس آرام واقع شده‌اند.

درگاه آمریکا

مناطق جغرافیایی و فرهنگی ایالات متحدهٔ آمریکا عبارت‌اند از: نیوانگلند، ایالت‌های ساحلی اقیانوس اطلس، ایالت‌های جنوب، ایالت‌های غرب میانه (میدوست)، ایالت‌های جنوب غربی آمریکا و ایالت‌های غرب.

کشور ایالات متحدهٔ آمریکا در مجموع ۹٬۸۲۶٬۶۳۰ کیلومتر مربع وسعت دارد^[۱۳] که البته ۴۷۰ هزار کیلومتر آنرا جزایر پراکنده و تحت قلمرو آمریکا در اقیانوس آرام و دریای کارائیب تشکیل می‌دهند. 

جغرافیای انسانی 

نوشتار اصلی: جغرافیای انسانی ایالات متحده آمریکا

جمعیت آمریکا بر اساس برآورد سال ۲۰۰۹ ادارهٔ آمار آمریکا در حدود ۳۰۶٬۲۱۵٬۸۸۶ نفر تخمین زده شده است^[۱۴]. نرخ رشد جمعیت آمریکا، در حدود ۰٫۹۷۵٪ است.^{[۴][پیوند مرده]} 

بر اساس آمار منتشرهٔ سال ۲۰۰۳، ترکیب نژادی مردم آمریکا، بدین شرح است^[۱۵]:

• سفیدها: ۸۱٪
• سیاهان (آمریکایی‌های آفریقایی‌تبار): ۱۲٫۹٪
• آسیایی‌ها: ۴٫۲٪
• سرخپوستان آمریکایی‌: ۱٪
• بومیان هاوایی و جزایر پاسفیک: ۰٫۲٪

در این آمار، نژاد اسپانیایی‌تبار (موسوم به هیسپانیک، یا لاتینو) همراه با نژاد سفید محاسبه شده‌است.بر اساس بررسی سال ۲۰۰۰ مهاجران کشورهای دیگر به ترتیب جمعیت برابر بودند:مکزیک(۱۷۳٬۹۱۹ مهاجر)،چین(۴۵٬۶۵۲)، فیلیپین(۴۲٬۴۷۴)،هند(۴۲٬۰۴۶)،ویتنام(۲۶٬۷۴۷)، السالوادور(۲۲٬۵۷۸)هائیتی(۲۲٬۳۶۴)، کوبا(۲۰٬۸۳۱)، جمهوری دومینکن(۱۷٬۵۳۶)،روسیه(۱۷٬۱۱۰)،جامائیکا(۱۶٬۰۰۰)کانادا(۱۶٬۲۱۰)،کره(۱۵٬۸۳۰)، اوکراین(۱۵٬۸۱۰)، پاکستان(۱۴٬۵۳۵)،کلمبیا(۱۴٬۴۹۸)، بریتانیا(۱۳٬۳۸۵)، بوسنی و هرزگوین(۱۱٬۸۲۸)، گواتمالا(۹٬۹۷۰)،ایران(۸٬۹۱۵ بنگرید به ایرانیان مقیم آمریکا)^[۱۶] 

زبان

زبان‌ها (۲۰۰۵)[۱۷]
فقط انگلیسی آمریکایی	۲۱۶٫۲ میلیون
اسپانیایی (دربردارندهٔ زبان‌های کریول اسپانیایی)	۳۲٫۲ میلیون
چینی	۲٫۳ میلیون
فرانسوی (دربردارندهٔ زبان‌های کریول فرانسوی)	۱٫۹ میلیون
تاگالوگ	۱٫۴ میلیون
ویتنامی	۱٫۱ میلیون
آلمانی	۱٫۱ میلیون

کشور ایالات متحدهٔ آمریکا دارای زبان رسمی نیست، گرچه انگلیسی آمریکایی نقش زبان ملی را دارد و در عمل نیز زبان اصلی کشور است. یکی از پیش‌نیازهای مهاجرت و اقامت در آمریکا برای خارجیان، تسلط نسبی به زبان انگلیسی است.^[۱۸]

همچنین زبان انگلیسی در ۲۸ ایالت به عنوان زبان رسمی شناخته می‌شود، و فعالیت‌هایی برای به رسمیت شناختن انگلیسی به عنوان زبان رسمی دولتی نیز در جریان است.^[۱۹][۲۰]

زبان‌های مرسوم در آمریکا به ترتیب عبارت‌اند از^[۲۱]:

• انگلیسی آمریکایی: ۸۲٫۱٪
• اسپانیولی: ۱۰٫۷٪
• سایر زبان‌های هند و اروپایی: ۳٫۸٪
• زبان‌های آسیایی و اقیانوسیه: ۲٫۷٪
• سایر زبان‌ها: ۰٫۷٪.

تاریخ

نخستین ساکنان این قاره را اقوام سرخپوستان آمریکایی تشکیل می‌داده‌اند.

نگاره‌ای از جرج واشنگتن در مبارزه با بریتانیا، هنگام عبور از رودخانه دلاویر

ایالات متحده آمریکا در ۸ دسامبر ۱۹۴۱ به فاصله یک روز پس از حمله ژاپن به بندر پرل هاربربه جنگ جهانی دوم وارد شد ،تصویر مربوط به جزیره اشغال شده ایو جیمای ژاپن است.

اطلاعات بیشتر: تاریخ ایالات متحده آمریکا و روزشمار تاریخ ایالات متحده آمریکا

بیش از ده هزار سال است که انسان در قارهٔ آمریکا زندگی می‌کند.^[۲۲]قاره آمریکا توسط کریستف کلمب و در سال ۱۴۹۲ کشف شد اما او به اشتباه فکر کرد که آنجا هندوستان است اما مدت‌ها بعد آمریگو وسپوچی^[۲۳]‏ اعلام کرد که این قاره جدیدی است.^[۲۴] اما تاریخ آمریکا به عنوان یک کشور مستقل به سال ۱۷۸۳ میلادی باز می‌گردد که در آن آمریکا بر طبق معاهدهٔ پاریس به رسمیت شناخته گردید.^{[۲۵][پیوند مرده]}

قبل از اعلام استقلال آمریکا در سال ۱۷۷۶^[۲۶]، آمریکا مجموعه‌ای از مستعمرات اروپایی بود. بطور مثال، اسپانیایی‌ها در منطقهٔ فلوریدای امروزی ساکن شدند، بریتانیایی‌ها شهر جیمز تاون در ویرجینیای امروزی را آباد کردند، هلندی‌ها نیو آمستردام را که اکنون نیویورک خوانده می‌شود ساختند، و فرانسوی‌ها نیز در ایالت جنوبی لوئیزیانا و اطراف رودخانه میسیسیپی ساکن شدند.

به تدریج، بخش‌های زیادی از مستعمرات سیزده‌گانه شاهد درگیری و شورش علیه حکومت بریتانیا شدند. بدین ترتیب جنگ‌های انقلاب آمریکا از آوریل ۱۷۷۵ با نبرد لگزینگتون آغاز شد، و در سال ۱۷۸۳ در پی امضای قرارداد صلح با بریتانیا پایان یافت. استقلال ۱۳ مستعمرهٔ آمریکای شمالی با صدور اعلامیه استقلال آمریکا در ۴ ژوئیه ۱۷۷۶ محقق شد.^[۲۷]

آمریکا ابتدا متشکل از ۱۳ ایالت خودمختار بود که تعارض قوانین هر ایالت مانند مالیات بر واردات باعث رکود اقتصادی و در نتیجه شورش‌هایی مانند شورش شیمز شد به همین دلیل ۵۵ نماینده از ۱۲ ایالت (به جز رودآیلند) در فیلادلفیا منجمله جورج واشنگتن، بنجامین فرانکلین و جیمز مدیسون قانون اساسی ایالات متحده آمریکا را تصویب کردند که اکنون نیز قانون اساسی آمریکا است و از آن موقع ۲۵ اصلاحیه خورده است.^[۲۷]

با شروع قرن جدید و انتقال پایتخت از فیلادلفیا به واشنگتن دی سی و خرید لوئیزیانا در سال ۱۸۰۳، در سال ۱۸۱۲ ارتش بریتانیا بار دیگر به آمریکا قشون کشی کرده و پایتخت جدید را به آتش کشانید، اما موفق به استقرار در منطقه نگردید.

دوواقعهٔ بزرگ و پر تنش دیگر در تاریخ آمریکا یکی جنگ داخلی آمریکا در قرن نوزدهم، و سقوط بازار آزاد در اواخر دهه ۱۹۲۰ میلادی بود. سال ۱۸۶۱ شاهد جنگ داخلی آمریکا بود که با ۶۰۰٬۰۰۰ تلفات و ۵۰۰٬۰۰۰ نفر زخمی، خونین‌ترین جنگ در تاریخ این کشور بوده‌است.^[۲۸] علت این جنگ به برده‌داری در ۱۱ ایالت جنوبی مشهور به ایالات مؤتلفه آمریکا مربوط می‌شد که آبراهام لینکلن خواهان براندازی آن بود. این جنگ در سال ۱۸۶۵ با پیروزی شمالی‌ها به فرماندهی یولیسیز سایمن گرانت، پایان گرفت.^[۲۹] سقوط بازار آزاد آمریکا در ۱۹۲۹ آغازگر یک دوره رکود اقتصادی چند ساله بود که در آن نزدیک به یک چهارم جمعیت آمریکا شغل‌های خود را از دست دادند.^[۲۵]

با پیروزی در جنگ جهانی اول، و غلبهٔ متفقین در جنگ جهانی دوم و شکست نهایی آلمان نازی در این جنگ و تخریب شدید زیرساخت‌های اقتصادی و صنعتی اروپا، آمریکا که کمترین خسارات را متحمل شده بود، به عنوان قدرت بزرگ جهانی پدیدار شد. حذف شدن اتحاد جماهیر شوروی از صحنهٔ رقابت با آمریکا در میادینی چون جنگ سرد، جنگ ویتنام، و جنگ کره، عملاً آمریکا را رفته رفته در موقعیت منحصربفردی در جهان قرار داد.^[۳۰]

وقایع یازدهم سپتامبر آغازگر دوران جدیدی از تمرکز و حضور نظامی آمریکا در کشورهای خاورمیانه و افغانستان بود که تا به امروز ادامه دارد.

 

  

نظام سیاسی

اطلاعات بیشتر: فهرست احزاب سیاسی ایالات متحده آمریکا و کابینه ایالات متحده آمریکا

نظام سیاسی ایالات متحده آمریکا در چارچوب یک قانون اساسی و به صورت یک نظام فدرالی است که از ویژگی‌های حکومتی این کشور به شمار می‌رود. سیستم تفکیک قوا در این کشور به شکل کاملاً بارزی به مرحله اجرا درآمده‌است. بنیان گذاران و نویسندگان اعلامیه استقلال ایالات متحدهٔ آمریکا و قانون اساسی ایالات متحده به دلیل نگرانی از ظهور نظام سلطنتی اروپایی که در آن پادشاه قدرت مطلق را در دست داشت، نظام سیاسی جدید خود را به گونه‌ای طراحی کردند که در آن فرد یا نهادی نتواند قدرت مطلق بدست آورد.^[۳۱] این قوانین همچنین طوری در نظز گرفته شده‌اند که از قدرت گرفتن بیش از حد اکثریت بر اقلیت ها^[۳۲]، و نیز هر یک از شاخه‌های ۳گانهٔ قدرت ممانعت بعمل آورد.^[۳۳]

بر اساس قانون اساسی ایالات متحده آمریکا، قوهٔ مقننه و یا کنگره ایالات متحدهٔ آمریکا از دو مجلس تشکیل شده‌است که مسؤولیت قانونگذاری را به طور کامل بر عهده دارند: مجلس نمایندگان و مجلس سنا. بر اساس نظام انتخاباتی آمریکا، نمایندگان با رأی مستقیم و برابر مردم انتخاب می‌شوند.^[۳۴]

قوهٔ قضائیه: دیوان عالی فدرال ایالات متحده آمریکا

قوهٔ مجریه: کاخ سفید ،محل کار و زندگی رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا

قوهٔ مقننه: ساختمان کاپیتول محل دائم کنگره ایالات متحده آمریکا

جان جی.رابرتس ،قاضی ارشد دیوان عالی فدرال ایالات متحده آمریکا

باراک اوباما رئیس جمهور فعلی ایالات متحده آمریکا

نانسی پلوسی رئیس فعلی مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا

رئیس جمهور ایالات متحدهٔ آمریکا نیز به عنوان رئیس قوهٔ مجریه و فرمانده کل قوا با رأی مستقیم مردم و از طریق آرای هیات الکترال انتخاب می‌شود و در برگزیدن مشاورانش به عنوان وزرا اختیارات تام دارد. در حقیقت رئیس جمهور، نیازی به کسب رأی اعتماد از کنگره ندارد و کنگره نیز متقابلاً نمی‌تواند با رأی عدم اعتماد، هیأت دولت و یا وزرا را برکنار کند.

سومین شاخه از نظام سیاسی آمریکا، سیستم حقوقی ایالات متحدهٔ آمریکا است که کاملاً مستقل عمل می‌کند و نه قوهٔ مجریه و نه قوهٔ مقننه نمی‌توانند بر روند تصمیم‌گیری‌های آن تأثیر بگذارند. به عبارت دیگر، رئیس جمهور و یا کنگره نمی‌توانند مصوبات قانونی دیوان عالی فدران ایالات متحدهٔ آمریکا را باطل اعلام کنند و یا از اجرای آنان سر باز زنند. نظام حزبی در ایالات متحدهٔ آمریکا نیز در شکل‌دهی به سیاست و حکومت این کشور، نقش مهمی دارد.

 

سیاست خارجی

نوشتار اصلی: سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا

هیلاری رودهام کلینتون وزیر امور خارجه ایالات متحده ،وزارت امور خارجه این کشور مسئول رسمی سیاست خارجی آمریکاست.

ایالات متحده آمریکا به کمک توانایی‌های اقتصادی و نظامی قابل توجه خود، نقش مهمی را درسیاست جهانی ایفا می‌کند. این کشور عضو ثابت شورای امنیت سازمان ملل است و دفتر مرکزی سازمان ملل در شهر نیویورک قرار دارد. به استثنای کشورهای ایران ،کره شمالی^[۳۵]، تایوان، بوتان^[۳۶] و سودان ، کوبا ، ونزوئلا و بولیوی ^[۳۷]،سایر کشورها دارای روابط دیپلماتیک رسمی با آمریکا می‌باشند.

آمریکا بوسیله قرارداد تجارت آزاد آمریکای شمالی و سازمان کشورهای آمریکایی با همسایگان خود (کانادا و مکزیک) روابط نزدیکی دارد. دولت این کشور هرساله میلیاردها دلار کمک مالی برای توسعه کشورهای دیگر اختصاص می‌دهد، اما درصد این کمک‌ها از تولید ناخالص ملی نسبت به دیگر کشورهای کمک کننده، پائین می‌باشد.

رئیس جمهور آمریکا یکی از عوامل اصلی تعیین کنندهٔ جهت‌های کلی سیاست خارجی آمریکا است. بسیاری از مدارک و اسناد دوران هر رئیس جمهور امروزه در کتابخانه‌های ویژه هر رئیس جمهور موجود می‌باشد. کنگره آمریکا بودجه‌های کمک‌های خارجی را تعیین می‌کند، تحریم‌های خارجی وضع می‌کند، و بکمک کمیته‌های مخصوصی در مسائل سیاست خارجه اختیارات بررسی و بازبینی امور ویژه (همانند بررسی عملکرد افراد در ماجرای ایران-کنترا) را دارد.

بسته به نوع حزب یا گروه در قدرت در هر برهه از زمان (همانند حزب دموکرات یا حزب جمهوریخواهان)، سیاست خارجهٔ آمریکا تحت تاثیر تحولات و گرایش‌های خاص آن حزب یا گروه قرار می‌گیرد.^[۳۸] گروه‌های لابی نیر دارای قدرت نفوذ زیادی در تصمیم گیری‌های سیاست خارجه هستند.