۱۰ راهنمائی موثر برای تقویت حافظه
روانشناسان شناختی، به روشهای مختلفی دست یافتهاند که میتواند به نحو چشمگیری حافظه شما را تقویت کند. راهبردهایی مانند بسط، مرور ذهنی و وسایل یاد یار میتوانند به شما در بهتر به خاطر سپردن آنچه مطالعه میکنید کمک کنند. به خدمت گرفتن چند تا از این راهبردهای اثبات شده در هنگام مطالعه میتواند تفاوت بارزی در عملکرد درسی و نتایج امتحانی شما به وجود آورد.
در این زمینه، دو تا از مهمترین کارهایی که میتوانید بکنید، یکی اجتناب از حفظ کردن و با عجله آماده شدن برای امتحان و دیگری یک خواب خوب شبانه است. پژوهشها نشان می دهد که شب تا صبح درس خواندن، روش بسیار غیرموثری برای یادگیری معلومات جدید است و خواب میتواند به استحکام حافظه و عملکرد بهتر در امتحان کمک کند.
در حوزه روانشناسی شناختی، چند راهبرد مختلف برای تقویت حافظه وجود دارد که اثر بخشی آنها مورد آزمایش قرار گرفته و به اثبات رسیده است. در این مقاله با برخی از این روشها آشنا میشویم:
۱) توجه خود را بر روی آن چه مطالعه میکنید متمرکز سازید
توجه یکی از مؤلفههای عمده حافظه است. به منظور آن که اطلاعات از حافظه کوتاه مدّت به حافظه بلند مدّت منتقل گردند، شما باید به طور فعّال به آنها توجه کنید.
۲) از حفظ کردن مطالب و با عجله برای امتحان حاضرشدن بپرهیزید
جلسات منظمی برای مطالعه در نظر بگیرید. مطالعه مطالب در طول چند جلسه، زمان کافی برای پردازش مناسب اطلاعات را در اختیار شما قرار میدهد. پژوهشها نشان میدهد که دانشآموزانی که به طور مرتب مطالعه میکنند بسیار بهتر از کسانی که تمام مطالب را در یک جلسه طولانی مطالعه میکنند، مطالب را به یاد میآورند.
۳) اطلاعاتی که مطالعه میکنید را سازماندهی کنید
پژوهشگران دریافتهاند که اطلاعات در حافظه به صورت خوشهای سازماندهی شدهاند. شما نیز میتوانید به بهرهگیری از این ویژگی به ساختاردهی و سازماندهی مطالبی که مطالعه میکنید بپردازید. سعی کنید مفاهیم و عبارتهای مشابه یا مرتبط را با هم گروهبندی کنید.
۴) از وسایل یاد یار برای به خاطر سپردن اطلاعات استفاده کنید
منظور از وسایل یادیار، روشی است که دانشآموزان معمولاً از آنها برای یادآوری مطالب کمک میگیرند. برای مثال، شما میتوانید عبارتی که باید به یاد آورید را به چیزی که خیلی برایتان آشناست مرتبط سازید. بهترین یادیارها آنهایی هستند که تصورات مثبت، شوخیها یا چیزهای تازه و ابتکاری را به خدمت میگیرند. مثلاً قافیه یک شعر، یک آواز و یا یک جوک ممکن است به شما در به یادآوردن بخش خاصی از اطلاعات کمک کنند.
۵) اطلاعات را در ذهنتان بسط دهید و مرور کنید
برای به خاطر آوردن اطلاعات، شما باید آنچه مطالعه کردهاید را در حافظه بلند مدّت خود قرار دهید. یکی از موثرترین روشها، بسط و مرور نام دارد. یک مثال از این روش این است که ابتدا تعریف عبارتهای کلیدی را بخوانید، سپس با دقت بیشتر آن تعریفها را مطالعه کنید و سرانجام به مطالعه تشریح جزئیات معنی آن عبارتها بپردازید. پس از چند بار تکرار این فرایند، یادآوری این اطلاعات بسیار بهتر و آسانتر خواهد شد.
۶) اطلاعات تازه را با چیزهایی که قبلاً میدانستید ارتباط دهید
هنگامی که مطالب ناآشنا و تازهای را مطالعه می کنید، مدتی را به فکر کردن در مورد این که این اطلاعات چه ارتباطی با دانستههای قبلی شما دارد اختصاص دهید. با ارتباط برقراری کردن بین ایدههای جدید و دانستههای موجود قبلی، احتمال به خاطر آوردن اطلاعات تازه به نحو چشمگیری افزایش خواهد یافت.
۷) مفاهیم را در ذهنتان مجسّم کنید
بسیاری از افراد با مجسّم کردن اطلاعاتی که مطالعه کردهاند، قدرت حافظه و به یادآوری خود را بهبود چشمگیری میبخشند. به عکسها، نمودارها و سایر تصاویر کتابهای درسیتان توجه کنید. حتی اگر چنین تصاویری وجود ندارد میتوانید خودتان ایجاد کنید. در حاشیه یادداشتهایتان شکل یا نمودار بکشید یا از ماژیکهای رنگی برای برجستهسازی و گروهبندی مطالب مرتبط استفاده کنید.
۸) مفاهیم جدید را به فرد دیگری آموزش دهید
پژوهشها نشان می دهد که خواندن مطالب با صدای بلند، در به خاطر سپردن آنها بسیار موثر است. روانشناسان همچنین دریافتهاند که در صورتی که دانشآموزان به «تدریس» مفاهیم جدید به دیگران بپردازند، درک و یادآوری آنها بهبود پیدا خواهد کرد. شما میتوانید با آموزش دادن مفاهیم و اطلاعات جدید به دوست یا همکلاس خود، این رویکرد را امتحان کنید.
۹) به اطلاعات پیچیده توجه بیشتری کنید
آیا تا کنون متوجه شدهاید که به یاد آوردن اطلاعات ابتدایی یا انتهایی یک فصل، گاهی چقدر آسانتر است؟ پژوهشگران دریافتهاند که موقعیت قرار گرفتن اطلاعات میتواند در به یادآوردن آنها نقش داشته باشد. در حالی که به یاد آوردن اطلاعات میانی ممکن است دشوار باشد، شما میتوانید با صرف وقت بیشتر و مرور اطلاعات از اوّل و یا تجدید ساختار اطلاعات، بر این مشکل فائق آیید. هنگامی که به یک مفهوم پیچیده و سخت برخوردید، زمان بیشتری را صرف به خاطر سپاری آن کنید.
۱۰) روش مطالعه خود را تغییر دهید
یک راه عالی برای افزایش قدرت یادآوری مطالب، تغییر گاه به گاه روش مطالعه است. اگر به مطالعه در یک مکان معین عادت کردهاید، سعی کنید جایتان را عوض کنید. اگر بعد از ظهرها مطالعه میکنید، هر روز صبح چند دقیقهای را به مرور اطلاعاتی که روز قبل مطالعه کردهاید اختصاص دهید. با افزودن یک عنصر جدید به جلسات مطالعه خود میتوانید اثربخشی تلاشهایتان را افزایش دهید و قدرت یادآوری خود را بهبود بخشید
۱-شستشوی بینی با آب نمک میتواند به حفظ سلامتی و پیشگیری از آلرژی کمک کند
۲-سگها میتوانند سرطان و قند پایین خون را استشمام کنند.
۳-افرادی که از در نزدیک به آشپزخانه عبور میکنند ۱۵% بیشتر تمایل به خوردن دارند.
۴-احتمال حمله قلبی در روز اول کاری،سه روز بعد از تشخیص آنفلوانزا و یا عفونت تنفسی بیشتر است:
۵-بر خلاف یک شایعه جدید، شما نمیتوانید با ﻛﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﺗﺎن برنزه شوید.
۶-افراد چاق ۴۸۵ دلار برای لباس، ۸۲۸ دلار برای صندلی اضافه هواپیما و ۳۶ دلار برای بنزین، بیشتر از همتایان لاغر خود هزینه میکنند.
۷-افراد سیگاری چهار برابر بیشتر از غیر سیگاریها از اضطراب بعد از خواب شبانه شکایت میکنند.
۸-میوهها و سبزیجات ممکن است بدن انسان را در تولید آسپرین خودش،کمک کند(با دریافت بنزوییک اسید، که یک ماده طبیعی در آنها است)
۹- یک چرت بیست دقیقه ای میتواند در هوشیاری ،بالا بردن حوصله و افزایش بهره وری شما کمک کند.
۱۰-ظرفشویى آشپزخانه کثیفتر از حمام است( به طور معمول بیش از پانصد هزار باکتری در هر اینچ مربع فاضلاب آن وجود دارد)
۱۱- از پنج دکتر انگلیسی چهار نفر به اندازه کافی کار نمیکند.
۱۲- جوش شیرین به سفیدی دندانها، سیر به درمان پای ورزشکاران و عسل به تسکین خماری میتوانند کمک کنند.
۱۳-استفاده از یک برنامه غذایی میتواند تلاش برای کم کردن وزن را دو برابر کند.
۱۴-ورزش منظم میتواند خطر سرطان در زنان را کاهش دهد اما اگر زنان خواب کافی نیز داشته باشند.
۱۵-تماشای خودتان در آینه در هنگام کار با تردمیل(دستگاه دو خانگی) میتواند انجام آن را آسانتر کند.
۱۶-ذرات دود چسبیده به سیگاریها و ماندن در اتاقی که آنجا سیگار کشیده اند خطر ابتلا به سرطان در کودکان را افزایش میدهد.
۱۷-قدم زدن بر خلاف جهت باد،در آب و همراه با کوله پشتی پنجاه برابر بیشتر از راه رفتن عادی کالری میسوزاند.
۱۸-یک (متخصص در امور جنسی) میتواند از بررسی طرز راه رفتن یک زن به پیشینه ارگاسم وی پی ببرد و نیز مردان،زنانی که رنگ قرمز (رنگ گرم) می پوشند را جذاب تر از زنانی که رنگهای سرد مثل آبی و سبز میپوشند، میابند.
۱۹-”سندرم لهجه بیگانه” و “سندرم سر انفجاری” واقعا وجود دارند اما بسیار نادر اند.(در سندرم سر انفجاری فرد در سر خود صداهایی عجیب و غیر قابل توضیح احساس میکند)
۲۰-به نظر نمی رسد ویتامینها به سرطان و بیماری قلبی زنان مسن کمک کند.
۲۱-برخی مردان بعد از انزال، ناخوشی و سردرد و عطسه را تجربه میکنند( افزایش فعالیتهای عصبی در حین ارگاسم عامل سر درد است).
۲۲-استفاده چند باره از پاک کننده های میکروب و جرم میتواند باکتریها را پخش کند.
۲۳-سوپ جو ،مرکبات و عسل شوق جنسی و باروری شما را افزایش میدهد.
یک زن درست از لحظهای که فرزندش متولد میشود، حرفزدن با او را شروع میکند و نهتنها تغذیه و حفظ سلامتی او را از نظر جسمی بهعهده میگیرد، بلکه مسوول پرورش عاطفی او نیز هست. این وظیفه خطیر را با حرفزدن مداوم، نوازشها و اظهار عشق به او از طریق در آغوش گرفتن و... انجام میدهد. تعداد کلماتی را که یک مادر در مدت ۲ سال اولیه زندگی کودک برای ارتباط با او بهکار میبرد، رقمی نجومی است. کودک کلمات را در حافظهاش ضبط نموده، پس از اینکه قابلیت سخنگفتن را پیدا نمود، با استفاده از آنها میتواند در مدت کوتاهی مانند یک بزرگسال مقصود خود را به دیگران بفهماند یا بهعبارت دیگر سخنگفتن را آغاز نماید.
در حقیقت کلمات، عامل ایجاد رابطه عاطفی، رشد روانی، ایجاد عشق و محبت و همچنین آموزش انسانهاست و این مهم از ابتدای خلقت برعهده زن گذارده شده است. اسکنهای مغز نشان میدهد که منطقه خاصی برای صحبتکردن در مغز اکثر زنان محول شده است که مردان فاقد آن میباشند. حال میفهمیم که چرا اکثر زنان بیش از مردان حرف میزنند.
(مردان که میلیونها سال به کار شکار حیوانات مشغول بودهاند و این کار مستلزم نشستن در تنهایی و سکوت و به نقطهای خیرهشدن بوده است.)
صورت یک زن که به حرفهای کسی گوش میدهد، درست مانند یک آینه عمل میکند، بهطوری که شخصی که تماشاگر زنی است که به ماجرای زن دیگری گوش میکند، بهنظرش میرسد که هر حادثهای که اتفاق افتاده است برای هر دوی آنها
پیش آمده است، در حالی که این حالات در چهره مردی که به حرفهای کسی گوش میکند، دیده نمیشود.
جالب اینجاست که اسکن مغز مرد نشاندهنده این است که او نیز همان احساسات گوینده را در خود منتقل میکند اما صورت او نشانی از آن ندارد، علت این امر را به این نسبت میدهند که مردان در طی میلیونها سال اشتغال به شکار بایستی حالات و احساسات خود را از دشمن و حیوانات مخفی مینمودهاند بنابراین این خصوصیت در آنها نیازی به تحول نداشته است.
● درک احساسات دیگران
نگهداری و آموزش و پرورش فرزند نه تنها احتیاج به حرف زدن فراوان دارد، بلکه یک زن به دلیل شغل حفاظت از فرزندان بایستی متوجه کوچکترین تغییرات در چهره کودک که نشانی از ناراحتیهای جسمانی یا حالات روانی اوست، باشد. یک مادر باید از گرسنگی، افسردگی و دردهای فرزندش آگاه شده و در پی برطرف کردن آنها برآید. چنین است که زنان بیشتر از مردان متوجه حالات و احساسات انسانهای دیگر و علاقهمند به کمک در برطرف کردن ناراحتیهای دیگران هستند.
اختلافات فوق است که دختران بهتر و سریعتر زبان خارجی را یاد میگیرند و هماکنون در بیشتر نقاط دنیا شغل مترجمی بیشتر متعلق به زنان است. سابق بر این مردم بر این اعتقاد بودند که دلیل حرف زدن بیشتر دختران این است که مادران با فرزندان دختر خود بیشتر حرف میزنند تا فرزندان پسر. اما مشاهدات نشان داده است که والدین با فرزندان خود برخورد یکسانی دارند و این نوزادان هستند که واکنش متفاوت از خود نشان میدهند.
چون مغز نوزاد دختر برای فرستادن و گرفتن پیام و واکنش به آن مجهزتر از پسر است، به صدا و حرکات چهره افراد واکنش مشخصتر و بهتری نشان میدهد و همین باعث میشود که والدین را بیشتر به خود جلب کنند. به عبارت دیگر چون نوزادان پسر واکنش چندانی به نازها و نوازشها و قربانصدقه رفتنها از خود نشان نمیدهند بنا به مصداق «مستمع، صاحب سخن را بر سر ذوق آورد» والدین تمایل کمتری در صحبت کردن با پسران از خود نشان میدهند. مطالعاتی که روی نوزادان چند ساعت تا چند ماه پس از به دنیا آمدن انجام شده است یک چیز را به وضوح نشان میدهد:پسرها به اشیا و دخترها به چهرههای انسانی جذب میشوند.
مدتی را که نوزادان دختر به قیافهها نگاه میکنند دو تا سه برابر نوزادان پسر است. یک دختر در دوازدههفتگی افراد فامیل را از غریبهها باز میشناسد اما یک پسر در همین سن میتواند یک اسباببازی جابهجا شده را پیدا کند. به دلیل وظیفه حراست و نگهبانی از محدوده خانه و کاشانه و فرزندان، گوش اکثر زنان به انواع صداها حساستر است.
بهخصوص به صدای گریه نوزاد و هر صدایی که پیام خطری را در پی داشته باشد. در سن یک هفتهای نوزاد دختر میتواند صدای مادرش را تشخیص بدهد در حالی که نوزاد پسر چنین نیست. تشخیص صداها به زن این قابلیت را نیز میدهد در حالی که با یک نفر مشغول صحبت است بتواند به صحبتهای کسان دیگری که در اطراف هستند نیز گوش داده و ماجرای آنها را نیز دنبال کند.
بهطور کلی اکثر زنان صحبت کردن را دوست دارند و از آن به عنوان نوعی جایزه استفاده میکنند بدین معنی که اگر کسی را خیلی دوست داشته باشند با او بیشتر حرف میزنند و اگر کسی را دوست نداشته باشند یا بخواهند کسی را مجازات کنند با او حرف نمیزنند. تهدید زنی که میگوید من دیگر هرگز با تو حرف نخواهم زد را بایستی جدی تلقی کرد.
اگر سکوت همسر شما بیش از ۹ دقیقه به طول بکشد بدانید که برای کاری مجازات میشوید، مردان معمولا این سکوت را پاداش تلقی میکنند! در مجموع میتوان گفت برای اکثر زنان صحبت کردن بیشتر هدفی که در پی دارد برقراری ارتباطات انسانی و عاطفی است، در حالی که برای مردان حرف زدن بیشتر به خاطر رد و بدل کردن اخبار و اطلاعات است. به این خاطر است که تلفن برای مردان وسیله ارتباطی و ابزاری است برای رد و بدل اطلاعات لازم و فوری در حالی که برای اکثر زنان تلفن وسیله ارتباطات عاطفی با جهان خارج است.
یک زن بلافاصله پس از بازگشت از مسافرتی کوتاه یا بلندمدت نزد خواهر، مادر یا هر دوست مونث دیگری میتواند به آنها تلفن کند و با آنها دو ساعت حرف بزند. اگر یک مرد یکسری کارها در پیش داشته باشد و دوستی از راه برسد یا کسی با او کار داشته باشد، خیلی ساده میگوید چند تا کار دارم که باید انجام دهم، بعدا یکدیگر را میبینیم. اما یک زن تمامی کارها را به صورت تصادفی با تمامی احتمالات و امکاناتی که برای انجام آنها ممکن است پیش آید شرح میدهد.
مثلا اینکه لباسها را باید بشویم، نامهای دارم باید پست کنم، خدا کند پستخانه باز باشد یک خرید کوچک هم باید بکنم و... در حالی که وظایف اکثر زنان باعث شده است که آنچه در دل و فکر دارند بیان کنند، مردان به دلیل اینکه به تنهایی به شکار میرفتهاند، توانایی بلند صحبت کردن را از دست دادهاند، به این معنا که آنها صحبت نمیکنند، آنها با خودشان صحبت میکنند.
سوءتفاهمات زیر حاصل این اختلاف است: ـ هنگامی که زن مشاهده میکند که همسرش کنار پنجره ایستاده و به بیرون نگاه میکند، فکر میکند که حوصله او سر رفته است بنابراین یا با او شروع به حرف زدن میکند یا کاری را به او محول میکند. نتیجه این است که در بسیاری از اوقات مرد عصبانی شده و زن با خود چنین میگوید: «حیف از محبتهای من و امان از نامهربانیهای تو». - وقتی مردان با هم زندگی میکنند هیچ مشکلی از آن نوع که وقتی با اکثر زنان زندگی میکنند ندارند.
مردها میتوانند ساعتها بدون حرف زدن کنار یکدیگر بنشینند، مانند هنگامی که به ماهیگیری میروند یا به تماشای فوتبال از تلویزیون مشغول میشوند. در حالی که برای اکثر زنان دور هم جمع شدن به هر دلیلی نیز که باشد برای برقراری روابط دوستانه و گفتوگو کردن است.
هنگامی که چند زن با هم مشغول تماشای فیلمی از تلویزیون میباشند،معمولا در مورد مسائل مختلفی نیز صحبت میکنند، در این وضعیت اگر چند مرد نیز در جمع باشند، معمولا خانمها را دعوت به سکوت مینمایند، چون همانگونه که بعدا به آن خواهیم پرداخت مردها نمیتوانند دو کار را همزمان انجام دهند بدین معنی که یا میتوانند حرف بزنند یا میتوانند تلویزیون تماشا کنند.
سالهاست که از پرحرفی اکثر زنان جوکها ساختهاند،همیشه مردان در سراسر دنیا اکثر زنانی را به یکدیگر نشان دادهاند و با استهزا گفتهاند که آنان همه با هم مشغول صحبت هستند و هیچکس گوش به دیگری نمیدهد. اما حقیقت این است که همه گوش هم میکنند.